ام دی اف MDF چیست؟

Medium Density Fiber Board بطور مختصر MDF نوعی چوب مصنوعی (مهندسی) تولید شده از ذرات چوب خورد شده می باشد که با استفاده از چسب ، واکس یا رزین بصورت ورق تحت فشار و حرارت تولید شده است، MDF بر خلاف نئوپان و فیبر و چندلایی از ذرات الیاف چوب تولید می گردد در حالیکه نئوپان و فیبر و چند لائی از رشته های چوب و چسب تحت فشار و حرارت تولید می گردد.
MDF بعنوان یکی از پر مصرف ترین مصالح ساختمانی کاربرد داشته و بمراتب محکمتر و سبک تر از چوبهای رشته ایست تولید انبوه و صنعتی MDF از سال های ۱۹۸۰ آغاز و به سرعت در صنعت ساختمان و درودگری مورد استقبال فراوان قرار گرفته است.
وزن مخصوص MDF بصورت معمول بین ۷۰۰ تا ۸۵۰ کیلوگرم بر متر مکعب است ، اما می تواند کمتر از ۶۰۰ kg/m3 یا سنگین تر از ۱۲۰۰ kg/m3 نیز تولید گردد (LDF) و (HDF).
مقایسه MDF با چوب طبیعی
MDF در مقایسه با چوب طبیعی ساختار یکنواخت بهتری داشته و فاقد گره و رگه می باشد . اما از نظر کاربرد مثل چوب طبیعی و چوب های مصنوعی رشته ای (فیبر ، نئوپان و …) قابل سوراخکاری ، پرداخت ، برش ، چسب کاری ، رنگ پذیری و پیچ و میخ شدن و روکش شدن است. لذا مثل چوب طبیعی می تواند کاربرد مشابه ای در درودگری داشته باشد اما نمی تواند پیچ و میخ را بخوبی چوب طبیعی نگهدارد ، بهترین اتصال برای MDF پیچ و مهره های T-NOTS و پیچ های خودکار و میخ های مورد مصرف در دستگاه های بادی نیوماتیک (Penomatic) می باشد، یک نوع MDF نسل جدید پیش ساخته قابلیت بمراتب بهتری برای پیچ و میخ کاری دارد.
خصوصیات فیزیکی و مکانیکی MDF
۱- دامنه وسیع دانسیته (وزن مخصوص) ضخامت و ابعاد قابل تولید از ضخامت ۳ میلیمتر تا ۶۰ میلیمتر
۲- قابلیت ابزار خوری و ماشین کاری و سنباده زنی و روکش شدن
۳- ساختار یکنواخت و سطوح صاف و متراکم
۴- قابلیت شکل پذیری و لبه های صاف
۵- عدم وجود معایب چوب (گره ، ترک ، رگه و …)
۶- قابلیت انجام روسازی های مختلف از قبیل انواع روکش های چوبی و غیر چوبی ، رنگ آمیزی و غیره
۷- پایداری ابعاد و مقاومت به فشرده شدن
۸- زیبایی ظاهری ، طبیعت ملایم و ظرافت و کاملا شبیه چوب
۹- قیمت مناسب
۱۰- تنوع تولید ، سایز شده، روکش شده ، نقش برجسته، قالب گیری شده، ابزار خورده، پروفیل شده ، با دانسیته های مختلف، مقاوم در برابر رطوبت ، آب ، آتش ، قارچ و حشره و نهایتا MDF های خاص نسوز، واترپروف، آنتی باکتریال، اکولوجیکال، آب گریز و… می توان تولید نمود.
روش های استفاده از MDF در صنعت
MDF به صورت خام یا روکش شده در تولید مبلمان ، کمد ، تخت، کابینت آشپزخانه، جاکتابی، میز و صندلی ، پوشش دیوار ، پوشش سقف ، انواع قفسه، کف پوش بصورت پارکت و تایل و … ، وایت برد، بیل برد، و هر کجا که چوب و تخته مصرف دارد مصرف می شود. بیشتر ام دی اف روکش شده یا رنگ شده مورد مصرف دارد بطور خلاصه موارد مصرف عبارتند از :
ورق های خام بدون روکش
ورق روکش شده و لبه های ابزار خورده
پروفیل های روکش شده یا خام
چسباندن پروفیل های ام دی اف روی صفحات
مشخصات فنی ام دی اف
۴۱۰۰ × ۱۸۳۰ میلیمتر
۳۶۶۰ × ۱۸۳۰ میلیمتر در ضخامت های ۳ ، ۴ ، ۶ ، ۸ ، ۱۰ ، ۱۲ ، ۱۶ ، ۱۸ ،
۲۴۴۰ × ۱۸۳۰ میلیمتر ۲۰ ، ۲۵ ، ۳۲ ، ۳۸ میلیمتر
۲۴۴۰ × ۱۲۲۰ میلیمتر
که پرمصرف ترین ضخامت ها ۳، ۸ ، ۱۲ ، ۱۶ و ۱۸ میلیمتر می باشد و معمولا ضخامت ۳۲ میلیمتر از چسباندن ۲ صفحه ۱۶ میلیمتر حاصل می شود ابعاد کلاس ام دی اف های نسل جدید پیشرفته ۲۴۴۰ × ۱۲۲۰ میلیمتر به ضخامت های گوناگون تا ۶۰ میلیمتر می باشد. ام دی اف ۳ میلیمتر برای درب سازی و ام دی اف ۵ میلیمتر برای پوشش دیوار مصرف دارد ام دی اف های بسیار نازک ۱/۸ میلیمتر تا ۲/۵ میلیمتر و از ۲/۵ تا ۶ میلیمتر بر اساس استاندارد EN 622-5 کاربرد های مختلف از جمله کف کشوها، پشت کابینت ها ، رویه درب ها و دیوارکوب ها ، پوشش های سقف ، غرفه های نمایشگاهی ، صنایع اتومبیل سازی ، رویه لاستیک زاپاس ، پشت صندلی ، تولید تخته های انحنا دار و غیره دارد.
ام دی اف های ضخیم طبق استاندارد EN 622-5 به کلاس های ۳۰-۴۵ میلیمتر و ۴۵- ۶۰ میلیمتر تقسیم می شود و جهت ساخت سازه های معماری ، ستون ها ، پایه های بنر ، طاقها ، رویه کاری کابینت ، کف نیمکت و غیره است.
استاندارد های ام دی اف از نظر مقدار مصرف فرمالیدهید (Formaldehyde)
مقدار انتشار فرمالیدهید بصورت بخار اوره از ام دی اف های نسل قدیم (معمولی) بسته به مقدار و نوع چسب متفاوت است براساس استاندارد EN 622-1 کلاس E2 مقدار انتشار فرمالیدهید ام دی اف نباید بیشتر از ۳۰ میلیگرم در یکصدگرم ام دی اف باشد.
این کلاس ام دی اف قابل کاربرد در مبلمان و داخل خانه بشرط تهویه کامل و مناسب است.
براساس استاندارد EN 622-1 کلاس E1 مقدار انتشار فرمالیدهید می بایست ۹ میلیگرم در هر یکصد گرم باشد. تا این ام دی اف قابل مصرف در مکانهای مسکونی باشد.
در مناطق مرطوب و گرم یا مکانهای خاص مثل مدرسه ها ، بیمارستان ها ، خوابگاه ها و اطاق کودک باید مقدار انتشار فرمالیدهید از این مقدار نیز کمتر بوده و یا از ام دی اف بدون فرمالیدهید نسل جدید پیشرفته اکولوجیکال استفاده نمود.
مقاومت در برابر رطوبت:
تولید ام دی اف با خاصیت مقاوم در برابر رطوبت (ام دی اف نسل قدیم) برای رطوبت نسبی محیط حداکثر ۸۰ % با بهبود چسب اوره فرمالیدهید وسیله جایگزین کردن نوعی چسب ضد رطوبت بجای فرمالیدهید انجام می شود که باز مقاومت در برابر رطوبت نسبی است.
در MDF نسل جدید پیشرفته زیست محیطی MDF صددرصد ضد رطوبت است بطوریکه حتی با چند روز و هفته غرقه در آب بودن یا در محیط مرطوب قرار گرفتن جذب رطوبت نخواهد داشت . دو کلاس برای MDF نسل قدیم در رابطه با مقاومت در برابر رطوبت وجود دارد یک ام دی اف H بر اساس استاندارد EN622-S برای استفاده در مصارف عمومی در محیط مرطوب و دیگری ام دی اف HLS که اوراق متحمل بار در محیط مرطوب می باشد.
موارد استفاده MDF مقاوم علاوه بر مناطق مرطوب در مبلمان حمام و دستشویی و کابینت دور ظرفشویی ، کف پوشها ، پنجره ها ، پله ها ، بیل برد ها و … است.
اما MDF نسل جدید پیشرفته زیست محیطی را می توان حتی در دیوار داخلی حمام نیز کارکرد.
مقاوم در برابر حشرات و قارچ ها:
در MDF نسل قدیم (معمولی) با پوشش های ضد آتش یا نمک های خاص ضد آتش MDF را تیمار می کنند موارد مصرف این نوع تخته ها ، پوشش دیوارها، پارتیشن ها ، قفسه فروشگاه ها و غیره است . اما MDF نسل جدید پیشرفته زیست محیطی می تواند آتش مستقیم را تحمل نموده و کاملا ضد آتش ، عایق حرارت ، رطوبت ، قارچ و حشرات می باشد.
ام دی اف های خاص:
LDF-HDF ام دی اف با وزن مخصوص بالای ۶۵۰-۸۰۰ کیلوگرم بر متر را HDF یا HIGH Density Fiber Board و ام دی اف های با وزن مخصوص ۵۵۰-۶۵۰ کیلوگرم بر متر را LDF یا Low Density Fiber board می گویند. که عموما برای کف ، ساخت پروفیل های تزیینی معماری و غرفه های نمایشگاهی مورد مصرف است.
MDF با روکش های تزیینی:
انواع روکش ها جهت MDF شامل انواع روکش های چوبی ، روکشهای کاغذی ، ملامینه ، PVC و غیره است.
ام دی اف را میتوان موقع ساخت قالب گیری نمود و پروفیل های خاص تولید نمود مانند درب های طرح دار و حالت دار یا درب کابینت و کشو و پنجره که می توان آنها را براحتی روکش نمود.
MDF های قابل انعطاف:
بوسیله یک پیش تیمار شیمیایی روی MDF با ترکیبات آلکالین می توان خواص پلاستیک موقتی و قابلیت انعطاف و شکل پذیری به MDF داد.
فرآیند تولید: MDF نسل قدیم
ابتدا گرده بینه یا قطعات چوب به وسیله دستگاه خردکن به صورت چیپس در آمده سپس چیپس ها در ریفایر به صورت الیاف در می آید ، الیاف جدا شده با چسب (رزین فرمالیدهید) (فنول یا ملامین ) که متاسفانه هر سه ماده بسیار سمی است و ماه ها بعد از تولید نیز متصاعد می گردد) مخلوط گردیده در ماشین فرمینگ (شکل دهی) به صورت کیک درآمده و در بخش پرس گرم فشرده می شوند، تخته ها پس از سرد شدن به اندازه مورد نظر برش خورده و بسته بندی می گردند.
فرآیند تولید : MDF های نسل جدید پیشرفته زیست محیطی
Mdf نسل جدید پیشرفته زیست محیطی Ecological advance new generation MDF از قطعات چوب ، الیاف گیاهی و مواد معدنی که به صورت پودر در آمده است بدون استفاده از ماده خطرناک Formaldehyde resin یا هر نوع ماده شیمیایی و بدون نیاز به پرس گرم به صورت هوا خشک تولید می گردد.
این نوع MDF علاوه بر بهداشتی بودن به مراتب محکم تر ، یکنواخت تر از نظر ساختار بوده و ضد آتش و کاملا عایق حرارت ، ضد آب حتی مورد مصرف مناطق مرطوب و داخل حمام و مناطق گرم، ضد الکتریسیته ، عایق صدا و آلودگی و بسیاری مشخصات برتر از MDF نسل قدیم می باشد و چون پروسه تولید کوتاه تر بوده و بدون نیاز به حرارت می باشد(پرس گرم) قیمت آن با وجود ویژگی های منحصربه فرد و برتر از MDF نسل قدیم به مراتب ارزانتر از MDF نسل قدیم میباشد.
تاریخچه MDF در ایران
نیاز بازار ایران اکثرا از طریق واردات تامین می شود. ام دی اف وارداتی بر هر دو صورت خام و روکش شده و عمدتا از کشور های ترکیه ، اندونزی، روسیه ، اسپانیا، ایتالیا، آلمان ، اتریش ، فنلاند ، چین و مالزی و … وارد می شود.
محصولات ترکیه و اندونزی به علت قیمت کمتر نسبت به سایرین طرفداران بیشتری دارد. در سال ۱۳۸۲ مقدار ۱۲۴۲۰۱ متر مکعب تخته صنعتی فشرده با جرم مخصوص متوسط وارد شده که نسبت به سال ۱۳۸۱ ۹۶% افزایش داشته است. ۵۳% به صورت خام و ۴۷% روکش شده بوده است. آمار جدیدتری در دست نیست ، بر اساس تخمین مقامات سالانه ۲۰۰-۱۴۰ هزار تن تقاضای MDF در ایران است . در ایران شرکت های بسیاری توانایی روکش کردن نئوپان و MDF خام را دارند.
روکش ها بیشتر از نوع Foil Finish و PVC است. متاسفانه کلیه MDF های وارداتی دارای چسب فرمالیدهید می باشد که سمی و خطرناک است که در بیشتر کشورهای جهان منسوخ شده است. (به بخش هشدار مراجعه شود.)
MDF های نسل جدید Ecological پیشرفته
این نوع MDF ها اکولوجیکال یا دوست محیط زیست بوده و فاقد هر نوع ماده سمی ، فرمالیدهید و اوره و فنول و غیره می باشد.
این MDF ها از نوع چوب های مصنوعی نسل جدید پیشرفته ضد آتش ، ضد آب با مقاومت ۵ برابر MDF نسل قدیم فشرده تر و کاملا بهداشتی می باشند. متاسفانه در ایران تاکنون از این نوع MDF کمتر وارد شده است و فقط یک کارخانه در حال احداث نسبت به وارد کردن تجهیزات و خط تولید این نوع MDF اقدام نموده است ، که به زودی محصولات آن به بازار عرضه خواهد شد.
این کارخانه با بکارگیری نانو تکنولوژی قادر است MDF های فوق پیشرفته را با خواص ویژه آب گریزی، آنتی باکتریال ، ضد خش ، و دوام بیشتر را در صورت سفارش مشتری تولید نماید. تولیدات این کارخانه بر اساس آخرین تکنولوژی به ابعاد استاندارد ۲۴۴۰× ۱۲۲۰ میلیمتر و از اقطار ۳ تا ۶۰ میلیمتر می باشد.ضمنا این کارخانه خط تولید دیوارهای پیش ساخته دو جداره از جنس MDF را نیز در حال راه اندازی دارد.